پنل مرکزی اعلام حریق
پنل مرکزی اعلام حریق یک دستگاه مهم است که نقش اساسی در تشخیص و اعلام حریق در ساختمان‌ها دارد. این سیستم‌ها به صورت مرکزی برای نظارت بر سیستم‌های اعلام حریق، آژیرها، سیستم‌های اطفا حریق، و سایر وسایل ایمنی در یک ساختمان یا سایر محیط‌ها استفاده می‌شوند.
بنابراین کنترل پنل مرکزی وظیفه ارتباط بین شستی‌ها، دتکتورها و سایر وسایل اعلام حریق مانند آژیرها و چراغ‌ها را بر عهده دارد.
سیستم اعلام حریق به دو نوع آنالوگ و میکروپروسسوری تقسیم می‌شوند.
پانل‌های کنترل باید قادر به تشخیص و اعلام خطای اتصال کوتاه یا قعطی مدار باشند و همچنین در مواقع قعطی برق به طور اتوماتیک برق اضطراری را توسط باتری‌ها به مدار اعمال کنند.
پانل‌ها معمولاً دارای امکاناتی نیز برای تست قسمت‌های مختلف مدار می‌باشند.
از نظر ظرفیت، پانل‌ها را با تعداد زون تقسیم‌بندی می‌کنند که معمولاً به صورت ۲-۴-۸-۱۶-۲۴-۳۲ زون ارائه می‌شوند.
در بعضی از پانل‌ها می‌توان با اضافه کردن کارت‌های الکترونیکی تعداد زون‌ها را افزایش داد.
بعضی از ویژگی‌های یک پنل مرکزی اعلام حریق عبارتند از:
- قابلیت اتصال به انواع سنسورها: برای تشخیص دود، دما، یا گازها مانند CO2.
- قابلیت پیکربندی و برنامه‌ریزی ساده: برای تنظیم پارامترها و واکنش‌های خودکار در صورت اعلام حریق.
- ارتباط با سایر سیستم‌ها: مثلا اتصال به سیستم اطفا حریق یا پخش صدا.
- قابلیت اعلام حریق به صورت محلی و از راه دور: از طریق پنل مرکزی و یا اتصال به سیستم‌های اعلام حریق خارجی.
- امکان انتقال اطلاعات به مراکز کنترل مربوطه: برای اقدامات خودکار یا اعلام وضعیت به مراکز امدادی.
محل نصب پنل مرکزی اعلام حریق
پانل مرکزی اعلام حریقباید در محلی نصب شود که به راحتی قابل مشاهده باشد. معمولاً در ورودی‌ها و محل‌هایی که ماموران آتش نشانی داخل می‌شوند نصب می‌گردد. خود مرکز کنترل باید توسط یک دتکتور دودی حفاظت شود. ارتفاع نصب آن حدود ۱٫۸ الی ۲ متر است و باید محل نصب آنرا از نظر دستکاری افراد غیر مجاز و یا احتمال خرابکاری مورد توجه قرار داد.
تعداد دتکتورهای قابل اتصال به هر زون توسط کارخانه سازنده تعیین می‌شود.
در سیستم اعلام حریق نحوه ارتباط دتکتورها با پانل مرکزی به این صورت است که در مواقع بروز حریق، تحریک دتکتور یا فشار دادن شستی اعلام حریقباعث ایجاد یک اتصال کوتاه نسبی در مدار می‌شود و جریان مدار افزایش می‌یابد (نه به حدی که به عنوان اتصال کوتاه کامل شناخته شود و باعث اعلام خطا شود)، در نتیجه مرکز کنترل، اعلام حریق می‌نماید.
مرکز کنترل از طریق مدار الکترونیکی بعد از تشخیص حریق رله‌های مربوطه را وصل کرده و آژیرها و چراغ‌های اعلام خطر را به کار می‌اندازد.
منبع تغذیه(PSU):
از قسمت‌های اصلی کنترل پانل سیستم اعلام حریق منبع تغذیه می باشد .
منبع تغذیه یا به صورت ترانس کاهنده به همراه مدار یکسوسازی داخل پانل قرار می‌گیرد و یا به صورت واحد مجزا از بیرون پانل، به پانل مرکزی متصل می‌شود. ولتاژ خروجی منبع تغذیه معمولاً ۲۴ ولت DC و قدرت جریان دهی آن حدود ۲ آمپر است.
قدرت جریان دهی منابع تغذیه جداگانه حدود ۳ تا ۶ آمپر است و در دستگاه‌های بزرگ با تعداد زون بالا استفاده می‌شود. در مواقع قطع برق، منبع تغذیه اضطراری که معمولاً عبارت از ۲ عدد باتری خشک(بدون نیاز به سرویس و نگهداری) ۱۲ ولت می‌باشد که به طور سری بسته می‌شوند تا ۲۴ ولت DC را تامین کنند. در حالت عادی که برق ۲۲۰ ولت وصل است، سیستم باتری‌ها را شارژ کرده و برای مواقع قعطی برق آماده نگه می‌دارد و هنگام بروز قعطی برق، به طور اتوماتیک وارد مدار مدار می‌شوند و بسته به تعداد زون‌های تابلو اصلی در قدرت‌های مختلفی استفاده می‌شوند؛ برای تابلوهای ۲ زون باتری‌های ۲ آمپر ساعت و برای تابلوهای ۴ الی ۱۲ زون باتری ۷ آمپر ساعت و برای تابلوهای ۱۲ الی ۲۴ زون باتری ۱۲ آمپرساعت مناسب می‌باشد.
معمولاً باتری‌ها در داخل تابلو کنترل قرار می‌گیرند. بعد از نصب سیستم باید باتری‌ها را قبل از اتصال پانل شارژ کرد و سیستم را با باتری‌های شارژ شده روشن نمود.
برد الکترونیکی:
بر روی این برد فیوزهای لازم و رله مربوط به به مگنت‌های نگه‌دارنده(Door Holder) و جامپرهایی برای تنظیم و همچنین قطعات الکترونیکی دیگر وجود دارد.
همچنین نشانگرهای اتصال کوتاه و قعطی مدار و کانکتورهای توسعه AUX و کانکتور اتصال کارت زون روی این برد وصل است.
ترمینال‌های اتصال:
خروجی ولتاژ DC کمکی خروجی کنتاک‌های مربوط به رله مگنت نگه دارنده خروجی برای آژیرها و چراغ‌ها(معمولاً بیش از یک خروجی می‌باشد) خروجی برای زون‌ها(دو ترمینال + و – برای هر زون) محل اتصال پانل تکرار کننده LEDهای
نشانگر:
این LEDها معمولاً روی درب تابلو کنترل نصب می‌شوند و شامل این LEDها هستند: LED نشانگر وجود برق LED نشانگر وجود اشکال در منبع تغذیه LED مربوط به وجود خطا در زون(FAULT) به تعداد زون‌ها LED مربوط به وجود حریق در زون FIRE به تعداد زون‌ها LED نشانگر آژیر Sounder که موقع به صدا درآمدن آژیر روشن می‌شود. نکته: در مدل‌های مختلف ممکن است LEDهای نشانگر دیگری نیز وجود داشته باشند ولی موارد ذکر شده در بالا عموماً در تمام پانل‌ها وجود دارند.
بیزر اشکال داخلی تابلو(BUZZER):
در مواقع بروز اشکال در مدار داخلی تابلو مانند عدم اتصال باتری‌ها به صدا در می‌آید.
سوئیچ قفل کردن تابلو:
برای جلوگیری از خرابکاری و دسترسی افراد غیر مجاز به تابلو و تنظیمات آن به کار می‌رود و روی درب تابلو نصب شده است.
شستی‌های کنترل:
برای تنظیم تابلو به کار می‌روند.
در کل استفاده از یک پنل مرکزی اعلام حریق باعث افزایش امنیت ساختمان و کاهش خسارات ناشی از حریق می‌شود. این ابزار حیاتی برای تشخیص زودرس حریق و اعلام آن به افراد مربوطه استفاده می‌شود.
